Waa maxay Router iyo sidee buu u shaqeeyaa?

Miyaad dareentay in xawaaraha internetku uu kordhayo marka lagu xidho Wi-Fi ka soo horjeeda anaga oo isticmaalaya shabakada 4G(4G network) ee caadiga ah ? Hagaag, waa inaad uga mahadcelisaa Wi-Fi routerka taas, waxay ka dhigaysaa waayo-aragnimadeena wax raadinta mid aan kala go 'lahayn. Iyadoo ku xiran dalka aad ku nooshahay, kala duwanaanshiyaha xawaaruhu wuxuu noqon karaa laba jeer haddii aanu ka badnayn. Waxaan ku jirnaa xilli uu xawliga internetku aad sare ugu kacay taaso hadda aynu ku cabbirno xawaaraha internet-ka ee Gigabits oo ka duwan kiiloobits dhawr sano ka hor. Waa wax dabiici ah in aan ka fileyno hagaajinta aaladaha wireless-ka iyo sidoo kale soo-saarka tignoolajiyada cusub ee xiisaha leh ee ka soo baxaya suuqa wireless-ka.

Waa maxay Router & sidee buu u shaqeeyaa?

Waa maxay Wi-Fi Router?

Erayada fudud, Wi-Fi router waa wax aan ahayn sanduuq yar oo anteenooyin gaagaaban leh oo ka caawiya gudbinta internetka gurigaaga ama xafiiskaaga oo dhan.

Router-ku waa qalab hardware ah oo u shaqeeya sidii buundada u dhaxaysa modem-ka iyo kumbuyuutarka. Sida magacaba ka muuqata, waxa ay marinaysaa taraafikada u dhaxaysa aaladaha aad isticmaasho iyo intarneedka. Xulashada nooca saxda ah ee router ayaa door muhiim ah ka ciyaara go'aaminta khibrada internetka ee ugu dhaqsaha badan, ka ilaalinta hanjabaadaha internetka, dab-damiska, iwm.

Gebi ahaanba way fiican tahay haddii aanad aqoon farsamo u lahayn sida uu u shaqeeyo router. Aynu ka fahanno tusaale fudud oo ku saabsan sida uu u shaqeeyo router.

Waxaa laga yaabaa inaad haysato qalabyo kala duwan oo kala duwan sida casriga, laptops, tablets, printers, smart TVs , iyo qaar kaloo badan oo lagu xidho internetka. Aaladahan marka la isku daro waxay sameeyaan shabakad la yiraahdo  Local Area Network  (LAN). Joogitaanka aalado badan iyo ka badan oo LAN ah waxay keenaysaa isticmaalka xadhkaha xadhkaha goosadka ee kala duwan ee aaladaha kala duwan ee la isticmaalo, taas oo keeni karta dib u dhac ama khalkhal ku yimaadda internetka aaladaha qaar.

Tani waa halka uu router-ku ka soo galo isaga oo awood u siinaya gudbinta macluumaadka qalabkan si aan kala go 'lahayn isaga oo u hagaya taraafikada soo galaya iyo kuwa baxaya sida ugu waxtarka badan ee suurtogalka ah. 

Mid ka mid ah hawlaha aasaasiga ah ee router waa inuu u dhaqmo sidii  Hub ama Isku beddelka (Hub or Switch ) u dhexeeya kombiyuutarada u oggolaanaya isku-dhafka xogta iyo isu-gudbinta dhexdooda inay u dhacdo si aan kala go 'lahayn.

Si loo habeeyo dhammaan xogtan tirada badan ee soo galaysa iyo kuwa baxaysaba, router-ku waa inuu noqdaa mid caqli badan, sidaa darteed router-ku waa kumbiyuutar sidiisa u gaarka ah maadaama uu leeyahay  CPU & Memory-da, (CPU & Memory, ) kaasoo ka caawiya la tacaalidda xogta soo socota iyo tan baxaysa.

Router-ka caadiga ah wuxuu qabtaa shaqooyin kala duwan oo adag sida

  1. Bixinta heerka ugu sarreeya ee amniga laga bilaabo firewall-ka
  2. Kala wareejinta xogta(Data) kombiyuutarada ama aaladaha shabakadaha ee isticmaala isku xidhka internetka
  3. U oggolow isticmaalka intarneedka ee aalado badan isku mar

Waa maxay faa'iidooyinka router?(What are the benefits of a Router?)

1. Wuxuu keenaa calaamadaha wifi-ga degdega ah(1. Delivers faster wifi signals)

Da'da casriga ah ee Wi-Fi router-yada waxay adeegsadaan aaladaha lakabka 3 kuwaas oo sida caadiga ah leh kala duwanaansho u dhaxaysa 2.4 GHz ilaa 5 GHz taas oo ka caawinaysa bixinta calaamadaha Wi-Fi-ga degdega ah iyo baaxadda fidsan marka loo eego heerarkii hore.

2. Kalsoonida(2. Reliability)

Router-ku wuxuu go'doomiyaa shabakad ay saamaysay wuxuuna u gudbiyaa xogta shabakadaha kale ee si fiican u shaqaynaya, taas oo ka dhigaysa ilo la isku halayn karo.

3. Qaadashada(3. Portability)

Router-ka wireless-ku wuxuu meesha ka saarayaa baahida loo qabo isku xirka aaladaha isagoo soo diraya calaamadaha Wi-Fi, taasoo hubinaysa heerka ugu sarreeya ee la qaadi karo shabakada aaladaha ku xiran.

Waxaa jira laba nooc oo kala duwan oo router ah:

a) Wired router: Waxa uu si toos ah ugu xidhaa kombuyuutarada isaga oo isticmaalaya fiilooyinka iyada oo loo marayo deked gaar ah oo u ogolaanaysa router in uu qaybiyo macluumaadka.

b) Wireless Router: Waa router da'da casriga ah kaas oo u qaybiya macluumaadka anteenooyinka si aan fiilo lahayn isaga oo dhex maraya aalado badan oo ku xidhan shabakada deegaanka.

Si loo fahmo shaqada router, waxaan u baahanahay inaan marka hore eegno qaybaha. Qaybaha aasaasiga ah ee router waxaa ka mid ah:

  • CPU:  Waa maamulaha aasaasiga ah ee router kaas oo fuliya awaamiirta nidaamka hawlgalka ee router-ka. Waxa kale oo ay ka caawisaa hab-bilawga nidaamka, xakamaynta is-dhexgalka shabakada, iwm.
  • ROM:  Xusuusta akhris-kaliya waxa ku jira barnaamijka bootstrap & Power on barnaamijyada ogaanshaha ( POST )
  • RAM:  Xusuusta gelitaanka random-ka waxay kaydisaa miisaska dariiqa iyo faylasha qaabeynta socda. Waxa ku jira RAM waa la tirtiraa marka la shido ama damiyo router-ka.
  • NVRAM: RAM  -ka aan kacsanayn waxa uu hayaa faylka qaabaynta bilowga. Si ka duwan RAM - ka waxay kaydisaa waxa ku jira xitaa ka dib marka routerku shido ama damiyo
  • Xusuusta Flash:(Flash Memory:)  Waxay kaydisaa sawirada nidaamka hawlgalka waxayna u shaqeysaa sidii ROM dib loo habeyn karo.(ROM.)
  • Interfaces Network:(Network Interfaces:)  Interfaces waa dekedaha isku xirka jireed ee awood u siinaya noocyada kala duwan ee fiilooyinka in lagu xiro router sida ethernet, Fiber Distributed Data interface ( FDDI ), isku dhafka shabakadaha dhijitaalka ah ( ISDN ), iwm.
  • Basaska:(Buses:)  Basku waxa uu u shaqeeyaa sidii buundada xidhiidhka u dhexeeya CPU iyo interface-ka, kaas oo ka caawiya wareejinta xidhmooyinka xogta.

Waa maxay shaqooyinka router?(What are the functions of a Router?)

Wadista(Routing )

Mid ka mid ah hawlaha aasaasiga ah ee router waa inuu u gudbiyo xirmooyinka xogta iyada oo loo marayo dariiqa lagu qeexay miiska dajinta.

Waxa ay isticmaashaa qaar ka mid ah dardaaran gudaha ah oo horay loo habeeyey kuwaas oo loogu yeero sida dariiqyada taagan si ay u gudbiyaan xogta u dhaxaysa xidhiidhada soo galaya iyo kuwa baxaya.

Router-ku waxa kale oo uu isticmaali karaa jiheynta firfircoon halka uu u gudbiyo baakidhka xogta isaga oo sii maraya wadooyin kala duwan oo ku salaysan xaaladaha nidaamka.

Jideynta taagani waxay siisaa ammaan dheeraad ah nidaamka marka la barbar dhigo firfircoonida tan iyo miiska dariiqa ma beddelo ilaa isticmaaluhu uu gacanta ku beddelo.

Lagu taliyay: (Recommended:) Hagaaji router-ka Wireless-ka wuxuu sii wadaa goynta ama hoos u dhaca(Fix Wireless Router Keeps Disconnecting Or Dropping)

Go'aaminta waddada(Path determination)

Router-yadu waxay xisaabta ku darsadaan beddelaadyo badan si ay u gaaraan hal meel. Tan waxaa lagu magacaabaa go'aaminta waddada. Labada arrimood ee ugu waaweyn ee loo tixgeliyo go'aaminta waddada waa:

  • Isha macluumaadka ama miiska dajinta
  • Qiimaha qaadashada waddo kasta - metric

Si loo go'aamiyo dariiqa ugu fiican, router-ku wuxuu raadiyaa miiska dajinta ciwaanka shabakada kaas oo si buuxda u dhigma ciwaanka IP-ga ee xirmada goobta.

Miisaska marinka(Routing tables )

Jadwalku wuxuu leeyahay lakab sirdoon oo shabakad ah kaas oo ku hagaya router inuu u gudbiyo xirmooyinka xogta meesha loo socdo. Waxay ka kooban tahay ururada shabakadaha ka caawiya router si uu u gaaro cinwaanka IP-ga uu u socdo sida ugu macquulsan. Jadwalka hagidda waxa ku jira macluumaadka soo socda:

  1. Aqoonsiga Shabakadda(Network Id) - Cinwaanka IP-ga loo socdo
  2. Metric - dariiqa loo marayo xirmada xogta waa in la soo diro.
  3. Hop - waa albaabka laga soo galo xirmooyinka xogta waa in la diraa si loo gaaro meesha ugu dambeysa.

Amniga(Security )

Router-ku wuxuu siiya lakab dheeraad ah oo amniga shabakada ah isagoo isticmaalaya firewall ka hortagaya nooc kasta oo dambi internetka ah ama jabsiga. Firewall-ku waa software khaas ah oo falanqeeya xogta soo socota ee xirmooyinka kana ilaaliya shabakada weerarrada internetka.

Router-yadu waxay kaloo bixiyaan Shabakadda Gaarka loo leeyahay ee Virtual (VPN)(Virtual Private Network (VPN)) taasoo siisa lakab ammaan oo dheeri ah shabakadda oo markaas abuurta xiriir sugan.

Miiska gudbinta(Forwarding table )

Gudbinta waa habka dhabta ah ee gudbinta baakadaha xogta ee lakabyada. Jadwalka habayntu waxa uu caawiyaa in la doorto dariiqa ugu fiican ee suurtogalka ah halka miiska soo gudbintu uu samaynayo dariiqa ficil.

Sidee buu u shaqeeyaa Routing?(How does Routing work?)

  1. Router-ku wuxuu akhriyaa cinwaanka IP-ga loo socdo ee xirmada xogta soo socota
  2. Iyada oo ku saleysan xirmadan xogta soo socota, waxay doorataa dariiqa ku habboon iyadoo la adeegsanayo miisaska dariiqa.
  3. Xirmooyinka xogta ayaa markaa loo gudbiyaa meesha ugu dambeysa ee cinwaanka IP-ga iyada oo loo marayo hops iyadoo la isticmaalayo miiska gudbinta.

Erayada fudud, dariiqintu waa habka gudbinta baakadaha xogta laga bilaabo halka loo socdo ee B iyadoo la isticmaalayo macluumaadka loo baahan yahay si wanaagsan.

Bedel(Switch)

Beddelku waxa uu door muhiim ah ka ciyaaraa wadaaga macluumaadka dhammaan aaladaha ku xidhan midba midka kale. Furayaasha waxaa guud ahaan loo adeegsadaa shabakadaha waaweyn halkaasoo dhammaan aaladaha ku xiran ay ka sameystaan ​​Shabakad Aagga Maxalliga ah(Local Area Network) ( LAN ). Si ka duwan sida router-ka, furaha ayaa u soo dira xirmooyinka xogta kaliya qalab gaar ah oo uu habeeyay isticmaaluhu.

Waa maxay shaqooyinka router

Waxaan wax badan ku fahmi karnaa tusaale yar:(We can understand more with a small example : )

Aynu sheegno inaad rabto inaad u soo dirto sawir saaxiibkaa WhatsApp . Isla marka aad dhejiso sawirka saaxiibkaa, meesha iyo cinwaanka IP-ga aad u socoto ayaa la go'aaminayaa, sawirkana waxaa loo kala qaybiyaa qaybo yaryar oo loo yaqaan baakidhada xogta oo loo diro meesha ugu dambeysa.

Router-ku wuxuu caawiyaa inuu ogaado habka ugu wanaagsan ee loogu wareejin karo xirmooyinkan xogta cinwaanka IP-ga halka loo socdo iyadoo la adeegsanayo marin-u-helidda iyo gudbinta algorithmyada iyo maamulida taraafikada shabakadda. Haddii hal waddo ay cidhiidhi gasho, router-ku waxa uu helayaa dhammaan dariiqyada beddelka ah ee suurtogalka ah si uu u gaadhsiiyo xidhmooyinka ciwaanka IP-ga loo socdo.

Wi-Fi Routers

Maanta, waxa nagu hareeraysan meelo badan oo Wi-Fi-ga laga geli karo in ka badan wakhti kasta oo taariikhda ah, kuwaas oo dhamaantood culays saaraya in ay u adeegaan aalado badan oo gaajaysan.

Waxaa jira calaamado badan oo Wi-Fi ah, xoog iyo daciif ah si isku mid ah oo haddii aan haysano hab gaar ah oo aan ku aragno, waxaa jiri lahaa wasakh badan oo hawada ku wareegsan.

Hadda, marka aan galno cufnaanta sare & meelaha baahida sare leh sida garoomada diyaaradaha, dukaamada qaxwaha, munaasabadaha, iwm. fiirsashada isticmaalayaasha badan ee leh aaladaha wireless ayaa kordha. Dad badan oo isku dayaya inay internetka galaan, tirada badan ee culeyska barta marin u helka ayaa soo marta si ay ugu adeegto baahida weyn ee baahida. Tani waxay yaraynaysaa xawliga uu heli karo isticmaale kasta waxayna si wayn u yaraynaysaa xawliga, taasoo keenaysa arimo daahsoon.

Qoyska 802.11 ee Wi-Fi(802.11 family of Wi-Fi) wuxuu soo taxnaa ilaa 1997 iyo wax qabad kasta oo lagu hagaajiyo Wi-Fi ilaa iyo markaas waxaa lagu sameeyay seddex meelood, kaas oo loo adeegsaday mitirka si loola socdo horumarka sidoo kale waa

  • habaynta
  • durdurrada bannaan
  • isku xidhka kanaalka

Habbaynta(The modulation)  waa habka qaabaynta hirarka analooga ah si ay xogta u gudbiso, sida laxan kasta oo maqal ah oo kor iyo hoos u socda ilaa ay ka gaadho dhegahayaga (qaate). Hirarkan gaarka ah waxaa lagu qeexaa inta jeer ee baaxadda & wejiga wax laga beddelo si loo muujiyo qaybo gaar ah oo macluumaad ah bartilmaameedka. Sidaa darteed, inta jeer ee xoogga badan, ayaa si fiican isku xirka, laakiin sida codka, waxaa jira wax badan oo aan sameyn karno si aan u kordhino mugga haddii ay jirto faragelin ka timid dhawaaqyada kale waa calaamadaha raadiyaha ee kiiskeena, tayada ayaa dhibaysa.

Biyo- mareennada hawada sare (Spatial Streams ) waxay la mid yihiin iyagoo leh durdurro badan oo biyo ah oo ka soo baxaya isla isha webiga. Isha webigu waxa laga yaabaa inay xoog badan tahay, laakiin hal durdur ma awoodo inuu qaado xaddi badan oo biyo ah, sidaa awgeed waxa loo qaybiyaa durdurro badan si loo gaadho yoolka ugu dambeeya ee kulanka kaydka guud.

Wi-Fi waxa ay ku shaqaysaa anteenooyin badan oo ay xogo badan oo xog ahi kula falgalaan aaladda la beegsanayo isku mar, tan waxa loo yaqaan MIMO (Multiple Input – Multiple Output)

Marka is dhexgalkaani ka dhex dhaco bartilmaameedyo badan, waxaa loo yaqaan Multi-User ( MU-MIMO ), laakiin halkan waa qabashada, "bartilmaameedka wuxuu u baahan yahay inuu si ku filan uga fogaado midba midka kale."

Waqti kasta oo la siiyay shabakadu waxay ku shaqeysaa hal kanaal,  Channel Bonding  maahan wax aan ahayn isku darka qaybo-hoosaadyo yaryar oo soo noqnoqonaya si loo kordhiyo xoogga u dhexeeya aaladaha la beegsanayo. Spectrum -ka bilaa -waayirka ah waxa uu aad ugu kooban yahay soo noqnoqoshada iyo kanaalada gaarka ah. Nasiib darro, inta badan aaladaha waxay ku shaqeeyaan isku mid, markaa xitaa haddii aan kordhinno isku-xirnaanta kanaalka, waxaa jiri doona faragelin kale oo dibadda ah oo hoos u dhigi doonta tayada calaamadda.

Sidoo kale Akhri: (Also Read:) Sida loo Helo Ciwaanka IP-ga ee Router-kayga?(How to Find My Router’s IP Address?)

Maxaa kaga duwan Wi-Fi 6 kii ka horeeyay?(What is different about Wi-Fi 6 over its predecessor?)

Marka la soo koobo waxa ay kor u kacday xawaaraha, isku halaynta, xasiloonida, tirada isku xidhka, iyo hufnaanta korantada.

Haddii aan si qoto dheer u sii dhex galno, waxaan bilaabeynaa inaan ogaano waxa Wi-Fi 6 ka dhigaya mid la taaban karo waa  kordhinta mitirka 4aad ee waxtarka hawada(addition of 4th metric Airtime Efficiency) . Intan oo dhan, waxaan ku guuldareysanay inaan xisaabino kheyraadka xaddidan ee inta jeer ee wirelessku yahay. Markaa, aaladuhu waxay buuxinayaan kanaalo ama inta jeer ee loo baahan yahay waxayna ku xidhnaan doonaan in ka badan intii loo baahnaa, erayo fudud, qas aan tayo lahayn.

Baratakoolka Wi-Fi 6 (802.11 ax) wuxuu ka hadlayaa arrintan  OFDMA (Orthogonal frequency-division multiple access)  halkaasoo gudbinta xogta la hagaajiyay & in la isku daro oo kaliya isticmaalka qadarka loo baahan yahay ee kheyraadka la codsaday. Tan waxaa loo xilsaaray oo ay xakameysaa Access Point si ay u gaarsiiso bartilmaameedka la codsado culeyska xogta oo ay ka dhigto isticmaalka Downlink iyo Uplink  MU-MIMO ( isticmaale badan, waxyaabo badan, wax soo saar badan)(MU-MIMO (multi-user, multiple inputs, multiple outputs)) si loo kordhiyo waxtarka wareejinta xogta ee aaladaha. Isticmaalka OFDMA , Aaladaha Wi-Fi waxay soo diri karaan oo heli karaan xirmooyinka xogta ee shabakada maxalliga ah xawaare sare iyo waqti isku mid ah.

Wareejinta isku midka ah ee xogta waxay wanaajisaa isku gudbinta xogta shabakada si aad u hufan iyada oo aan hoos u dhicin xawaaraha hoos u dhaca ee jira.

Maxaa ku dhici doona qalabkii hore ee WI-FI?(What will happen to my old WI-FI devices?)

Kani waa halbeeg cusub oo Wi-Fi ah oo uu dejiyay Isbahaysiga (Alliance)Wi-Fi Caalamiga(International) ah ee Sebtembar 2019(September 2019) . Wi-Fi 6 waa dib u socon kara, laakiin waxaa jira xoogaa isbeddelo ah oo la isku qurxiyo.

Shabakad kasta oo aan ku xidhno waxay ku socotaa xawaare ka duwan, daahitaan, iyo xawaarayn kala duwan oo lagu tilmaamo xaraf gaar ah ka dib 802.11, sida 802.11b, 802.11a, 802.11g, 802.11n iyo 802.11ac(802.11, such as 802.11b, 802.11a, 802.11g, 802.11n and 802.11ac) taas oo ka yaabisay xitaa kuwa noogu fiican.

Dhammaan jaahwareerkan ayaa lagu soo afjaray Wi-Fi 6 , isbahaysiga Wi-Fi- kuna wuxuu bedelay heshiiska magacaabista kan. Nooc kasta oo Wi-Fi ka hor waxa lagu tirin doonaa inta u dhaxaysa Wi-Fi 1-5 si ay u fududaato hadalka.

Gabagabo(Conclusion)

In aan si fiican u fahanno shaqooyinka router-ku waxa ay naga caawisaa in aan dhex maro oo aan xalinno arrimo kala duwan oo laga yaabo in aan la kulanno router-keena iyo sidoo kale Wi-Fi-ga(Wi-Fi) . Waxaan xooga saarnay Wi-Fi 6 , maadaama ay tahay tignoolajiyada cusub ee bilaa-waayirka ah ee soo baxaysa oo ay tahay inaan la socono. Wi-Fi waxa uu qarka u saaran yahay in uu carqaladeeyo ma aha oo kaliya qalabyada isgaadhsiinta, laakiin sidoo kale waxa uu khalkhal gelinayaa alaabtayada maalinlaha ah sida talaajadaha, mishiinada dharka, baabuurta, iwm miisaska, gudbinta, furayaasha, xarumaha, iwm. ayaa weli ah fikradda asaasiga ah ee wadista muhiimka ah ee ka dambeeya horumarka xiisaha leh ee ku dhow inay gebi ahaanba nolosheena wanaag u beddelaan.



About the author

Waxaan ahay khibrad Windows 10 iyo Windows 11/10 Maamule khibrad u leh Edge. Waxaan leeyahay aqoon iyo waayo-aragnimo badan oo aan ku bixiyo goobtan, taas oo ah sababta aan u aaminsanahay in xirfadahaygu ay u noqon doonaan hanti qiimo leh shirkaddaada. Sannadaha aan waayo-aragnimada u leeyahay labada Windows 10 iyo Edge waxay i siinayaan awood aan si degdeg ah u barto tignoolajiyada cusub, u xalliyo dhibaatooyinka si dhakhso ah, oo aan ula wareego marka ay timaaddo socodsiinta ganacsigaaga. Intaa waxaa dheer, waayo-aragnimadayda Windows 10 iyo Edge waxay iga dhigayaan aqoon badan oo ku saabsan dhammaan qaybaha nidaamka qalliinka, taas oo faa'iido u leh maareynta server-yada ama maareynta codsiyada software.



Related posts